Rabu, 05 Februari 2014



Sumitro Hadi Gawe Gandrung Banyuwangi
                Kadung Nogomongaken kesenian daerah ring Banyuwangi utamane seni tari mesti sing biso ditinggalaken wong siji iki. Sumitro Hadi utawa lebih dikenal ambi Pak Mitrok. Pak Mitrok wong Banyuwangen tulen iki wis kesuwur ring daerah Banyuwangi , Jawa Timur, lan sampek Nasional. Sing sithik prestasine kang tau digape anggone nggawe lan nggarap tarian Banyuwangi. Salah sijine kang terkenal yo “Jejer Gandrung”.  Pikiran lan omongane  bakal  lunyu keplayu koyo sabun kecampur banyu kadung dijak gesah bab kesenian. “Wong iku bakal alus budine lan kandel rasa rumongsone kadung wis gobod endhut ring masalah seni, dudu seniman kadung magih duwe rasa iri,  drengki, nafsu serakah lan angkara,”  gediku ucape kadung ditakoni bab seniman.
                Bakat njugete diwarisi teko wong tuweke, Pak Mitrok sing tau sekolah khusus kesenian.Bakat njugete wis katon sakat sekolah ring SPG.   Asal-muasale Pak. Mitrok bengen dadi guru ring SMP 2 Rogojampi terus ugo tau ngajar ring SPG Pandan (Sekolah Pendidikan Guru), Sekolah kejuruan sak tingkat ambi SMA kang ndadekaken lulusane dadi guru SD (Sekolah Dasar). Sakteruse Pak Mitro diangkat dadi Kasi Kesenian ring Dinas Pendidikan, mari gedigu ditugasaken ring Dinas Kebudayaan dan Pariwisata Banyuwangi sampek pension.
                Pak Mitro kang dadi koregrafere Tari Masal tahun 2012 “Gandrung Sewu” iki  dilahiraken ring Banyuwangi , tanggal 16 Agustus Tahun 1951, bapake arane Sukoso Hadi Santoso  lane make arane Liswati Magih cilike Pak Mitro sekolah ring SDN 1 Rogojampi tamat tahu 1965. Sakteruse nerusaken sekolah ring SMPN 1 Banyuwangi tamat tahun 1967, Tahun 1970 tamat teko SPG Pandan terus nerusaken sekolahe nyang PGSLP (Pendidikan Guru Sekolah Lanjutan Pertama) tahun 1971. Mari tamat teko PGSLP Pak Mitrok dadi guru ring SMP 2 Rogojampi.
                Tahun 1968 wis biso nggawe Gending lan Tarian, gendinge “Banteng Tangi”, lan tariane kang pertama yoiku  “Lelewane  Lare Banyuwangi”. Rasa demene nyang kesenian diterusaken ambi ngedekaken Sanggar kang diarani “Sanggar Jingga Putih”. Sampek saiki Sanggare tetep ngadeg lan terus produksi. Murid-murid sanggare wis sing keneng dietung akehe lan saiki wis akeh podho dadi ana kang dadi pelatih tari, dadi guru seni, la nana ugo kang dadi seniman Banyuwangi. Tahun 2007 Pak. Mitro oleh penghargaan seni teko Gubernur Jawa Timur, kerana prestasi lan pengabdiane nyang seni lan budaya.
Add caption
                Sampek saiki Sumitro Hadi magih manggon ambi kang wadon kang aran Sri Uniyati lan diweneni pengeran anak siji wadon kanga aran Yenni Diah Pangestu lan mangku Umah lan Sanggare  ana ring Desa Gladag kecamatan Rogojampi meped ring wetane balai Desa Gladag.  Balai desa kang ring kono bengen bapake dadi lurah.

Ring ngisor iki daptare Tari lan Gending kang digawe Pak. Mitrok
NO
TAHUN
JUDUL TARI/LAGU KREASI


1
1968
1
Tari Lelewane Lare Banyuwangi (Waru doyong)



2
Seduluran



3
Lagu banteng Tangi



4
Tangise Bayi



5
Repelita



6
Penganten Anyar

2
1969
7
Menggubah Tari jaran Goyang (Suparman) Pon VII Surabaya

3
1970
8
Sebagai penari Jaran Goyang di Istana Negara  17-08-1970

4
1972
9
Topeng Blambangan (gubahan Klono Topeng)

5
1973
10
Tari Penguripan Tani Blambangan

6

11
Tari Untring-Untring

7
1974
12
Tari Nelayan



13
Tari Tolop



14
Tari Jaranan Buto



15
Tari Lare Angon

8
1975
16
Tari Samber Ulung



17
Tari Jaranan Buto Masal



18
Memengan



19
Fragmen Jaka Tarub



20
Merefisi Tari Padhang Ulan



21
Tari Dokar Mogok

9
1976
23
Menyambut Pahlawan Sadeng



24
Tari Masal Breh Wirabumi



25
Tari Jejer Gandrung



26
Tari Ater Galeng

10
1977
27
Tari Layangan Pedhot



28
Tari Mancing IKIP



29
Tari Satriyo Blambangan



30
Lagu Coblos Golkar

11
1978
31
Tari Masal Cinde Blambangan



32
Repertoar Hongkong



33
Fragmen Tari Banterang Surati

12
1979
34
Tari Pendekar Blambangan



35
Tari Lare Sekolah



36
Tari Jejer Jaran Dhawuk



37
Tari Hadrah Kuntulan (P)

13
1970
38
Tari Jebeng



39
Tari Jembung Cingkir     



40
Tari Watang

14
1981
41
Tari Perawan Sunti

15
1982
42
Lagu Wringin Ngrembuyung



43
Milih Paran (Koor)

16
1983
44
Tari Jebeng Thulik

17
1984
45
Tari Lare Angon

18
1985
46
Tari Pethik Laut



47
Tari Walang Kadung

19
1986
48
Tari Paju Garapan

20
1978
49
Tari Seblangan

21
1988
50
Tari Kembang Ronde



51
Tari Merah Putih

22
1989
52
Tari Gredoan



53
Tari Hadrah Kuntulan (Pa+Pi)

23
1990
54
Drama Tari Banterang Surati



55
Gadangan Gandrung (P4)

24
1991
56
Repertoar Tari ke USA



57
Tari Masal Gandrung dan Kuntulan di Kodam

25
1992
58
Repertoar Tari Ke Australia



59
Hadrah Kuntulan Pa-Pi



60
Drama Tari Macan Putih

26
1993
61
Tari Cengkir Gadhing



62
Drama Tari Menak Jinggo Nagih Janji

27
1994
63
Tari Gandrung Kreasi



64
Tari Puputan Bayu

28
1995
65
Tari Bersih Desa



66
Tari Srikandi Bayu

29
1996
67
Tari Kuntulan Sea Game



68
Tari kembang Pesisiran



69
Repertoar tari Ke Australia

30
1997
70
Drama Tari Jati Diri

31
1998
71
Tari Walang Kadung



73
Tari klompen

32
1999
74
Tari Ampak-ampak Brang Wetan

33
2000
75
Tari Rodad Syiiran



76
Tari Cengkir Gading

34
2001
77
Seni Pertunjukan Gandrungan



78
Komposisi Musik Ombak-Umbul

35
2002
79
Tari Ciblungan



80
Pesta Desa



81
Seni  Pertunjukan  Kesambet

36
2003
82
Tari Masal Bersih Desa (750 Orang



83
Tari Masal  Olah Raga Tradisional



84
Pesta Desa Nusa Desa



85
Pawai Sayuwiwit

37
2005
86
Perang Bangkat/Upacara



87
Pawai Kemilau Nusantara  Barong Seblang



88
Vokal P4 :Mocoan Banyuwangi

38
2006
89
Barong Ider Bumi (Istana Negara)



90
Tari Masal 17 Agustus di Istana Negara



91
Repertoar  Tari ke Osaka Jepang

39
2007
92
Tari Santri Mulih



93
Membantu Persiapan ke Tingkat Nasional

40
2008
94
Membantu Persiapan ke Tingkat Nasional

41
2009
95
Membantu Persiapan ke Tingkat Nasional                                           

42
2010
96
Membantu Persiapan ke Tingkat Nasional

43
2011
97
Membantu Persiapan ke Tingkat Nasional

44
2012
98
Tari Masal Sewu Gandrung

45
2012
99
Pawai kuwung Harjaba 2012

46
2013
100
Pawai Festival Endhog maulid



Minggu, 03 Maret 2013


Lembar Kerja Siswa Praktek
(diatas kertas folio bergaris)
1. Mata Pelajaran : Bahasa dan Kebudayaan Banyuwangi
2. Bahan Kajian : Seni Teater
3. Kelas/Semester : VII/2 4. Kompetensi Dasar : Merancang pertunjukan teater
5. Indikator :
    Membuat rencana pertunjukan teater daerah dari sumber cerita daerah Banyuwangi yang dipilih.
    Melakukan latihan pemeranan bersama kelompok
6. Nama Kelompok :.............................................Kelas.......................
Ketua :.......................................................................................................................................
Anggota :
 1.....................................................................................................................................
2.....................................................................................................................................
3......................................................................................................................................
4.....................................................................................................................................
5......................................................................................................................................
6.....................................................................................................................................
7......................................................................................................................................
Sinopsis: (antara 100-200 kata)
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................

Peran :
1........................................................................sebagai..................................................
2........................................................................sebagai..................................................
3........................................................................sebagai..................................................
4........................................................................sebagai..................................................
5........................................................................sebagai..................................................
6........................................................................sebagai..................................................
7........................................................................sebagai..................................................
8........................................................................sebagai..................................................

Rabu, 20 Februari 2013


BASANAN USING

                Basanan utawa ana kang ngarani Wangsalan iku wujude karya sastra using kang ana ring Banyuwangi. Basanan kelebu ring sastra lisan, utawa sastra ucap, mergone bengen basanan iki sing tau ditulisaken naming diucapaken bawen.
                Ring daerah Nusantara liyane Basanan diarani Pantun, koyoto ring daerah Sumatera, Betawi, lan daerah-daerah liyane.  Ring daerah Suroboyooan Basanan diarani ugo Parikan. Bengen asale pantun iki dienggo wong kang demenan lanang wadon kang maksude disengedaken. Mergane ring jaman bengen magih kelebu ilok-ilok kadung wong demen nyangwong liyane terus diucapaken terus terang.
Contone:
Segoro yo ana pesisire
Sun welas nana watese
Wedang kopi telung nongko
Raino bengi yo mung katon riko
                Basanan utawa Pantun iku mau yo dienggo ring adat Gredoan  ring Macan Putih. Wong  kanga rep golet jejodoan ring adat Gredoan biasane  nganggo basanan iki anggone  gendingan (ngrayu) calon pasangane. Sakliyane dinggo nglamar Basanan ugo ana kang dilagukaken utawa didadikaken gending.  Gending-gending Seblang ring kemirien rata-rata nganggo wujud Basanan iki. Kayata:
Dipanasi diudani
Arep mampir nana kelasane
Diwelasi dikedani
Perandane nana rumangsane
                Basanan biasane ana rong baris, ana maning kang petang baris. Koyo dene Pantun lan Parikan Basanan biasane diangkati ambi kalimah perumpaan (sampiran) sakteruse ambi kalimah isi (kalimah kang dikandung maksud  koyo kang dikarepaken).
Contone:
Tuku kopat campur kelopo
Menawi lepat nedhi sepuro
Conto liyane:
Ampak-ampak nong stasiun
Lengo wangi yo botole biru
Riko kapak awakisun
Raino bengi yo sing biso turu.

Tugas:
Gaweo Basanan Using kang 4 baris, paling sithik 2, tulisen ring buku cathetan!


Rabu, 13 Februari 2013

Maulud Nabi ring Banyuwangi

Kembang Dog dipajang ring njero masjid, ambi ngenteni macaan Berjanji/Asroqol

Maulud Nabi ring Banyuwangi
Ditulis : Drs. Moh. Syaiful
            Kadung wis mlebu Ulan Mulud ring penanggalan Jowo utawa Ulan Rabi’ul Awal ring penanggalan Arab (Tahun Hijrah) masyarakat Banyuwangi pada kemrungsung anggone mapag ulan kang  diengeti iki. Ring Ulan iki Masyarakat Banyuwangi umume mbedhel celengane kanggo ngramekaken lan nggedhekaken Ulan kang dianggep istimewa iku. Meh saben-saben desa utawa kampung-kampung ring Banyuwangi jenggirat anggone mapag Ulan iki. Masjid lan langgar dilabur nganggo kapur makne soyo putih lan rijik katone, mergane adat iki biasane manggon ana ring masjid utawa langgar.
            Muludan ring Banyuwangi mestine sing keneng dipisahaken ambi Sholawatan Nabi ring Banyuwangi biasane diarani Serakalan. Serakalan iku ngaji kitab Barjanji. Serakalan iku asale teko Asroqol yoiku salah sijine ucapan utawa kalimah ring kitab Barjanji kang digawa ring macaane. Ring Serakalan iki isine puji-pujian kanggo klahirane Kanjeng Nabi Muhammad. Ring kana Barjanji diwaca bareng ambi lagu kan wis diajarna turun temurun. Macaan Barjanji biasane saut-sautan ana kang nggawa ana kang njawab.

 Maca Barjanji saut-sautan ana kang ngawa ana kan njawab

            Serakalan biasane acara kang inti ring ulan Mulud, sakdurunge masyarakat biasane nggawe  Ancak. Ancak iku panganan arupo sego, iwak, lan jangane pisan kang diwadahi papan teko gedebog kang digawe pesagen dipangklang ambi sigarane jajang, terus dibungkus godhong digawa nyang Masjid utawa Langgar kanggo mangan bareng sakmarine serakalan.
            Sakliyane Ancak-ancakan Muludan biasane yo sing lali Ngarak Kembang Endhog mubengi kampung.  Kembang endhog iku digawe teka kuluban endhog kang disundukaken ring jajang kang dawane rong kilan aju direnggo ambi kembang kertas. Kembang endhog iku dudu memengan lan dudu mung rerenggan. Kembang endhog duwe perlambang kang jeru. Endhog ngelambangaken kelahirane Nabi Muhammad, jajang (garing) ngelambangaken garinge iman, kembang kertas ngelambangaken indahe iman. Dadi kembang endhog iku nduweni maksud, kahanan garinge iman ring Mekah jaman semono, serta Nabi Muhammad lahir, edheng-edhengan ring Mekah kembang-kembang iman mekar semebar. Ring jaman saiki wujude kembang Endhog wis arupo-rupo dudu mung wujud kembang baen tapi  macem-macem, ana kang wujud Barong-barongan, kapal-kapalan, ulo-uloan, lan liya-liyane kang penting bisa nggawe dhemen wong kang nyawang utamane lare cilik. Mergane iku kelebu Sunnah Nabi yoiku nyenengaken wong liyo utamane lare-lare cilik.

 Kesenian Terbang Kuntulan dinggo ngarak endhog-endhogan
 
            Nalika arak-arakan, kembang endhog dipajang ring gedebog, ditancepaken jejer mundhuwur kaya gunungan kang diarani jodhang.  Jodhang-jodhang mau diarak ana kang diwot montor ana ugo kang diwot becak lan dongkar.  Iki asale bengen minangka kanggo siar islam dadine saiki dadi adat lan tradisi kang diwarisi masyarakat Banyuwangi. Jejeran endhog sundukan ring gedebog iku diarak ambi kesenian Terbang Kuntul . Terbang iki biasane nganggo terbang kang akehe paling sithik 7 terus ditambah Jidor (meh koyo Bedhug Gedhe) ditambah Pantus (Bedhug tanggung), Lencangan (Bedhug cilik), kempul (Gong cilik), Kethuk (koyo Bonang cilik) lan ditambahi orgen cilik dinggo nggawa gendinge. Gendhing kang digawa biasane gendhing Sholawatan Nabi utawa gendhing-gendhing islami liyane. Iku asal  bengene naming saiki wis macem-macem kesenian ana kang ngarak ambi Barong, ana ugo kang ngarak ambi Drumband. Gendhinge yo wis macem-macem, Gendhing Banyuwangian, Kendhang Kempulan, ana ugo maning kang Gendhing Dhangdutan lan lagu Pop saiki.

Tugas.
Gaweo Soal Pilihan ganda kang akehe 10 teko bab Muludan Ring Banyuwangi!

KEBUDAYAAN BANYUWANGI: BARONG BANYUWANGI

Magih ana barong ider bumi